Бүгін, 2025 жылғы 13 наурызда Қазақстан кәсіпкерлерінің құқықтарын қорғау жөніндегі уәкіл Қанат Нұров малайзиялық компания өкілдері "Қазақстан Ғарыш Сапары"АҚ тарапынан инвестициялық келісімшартты біржақты бұзу жағдайы туралы айту мақсатында ұйымдастырған баспасөз конференциясында сөз сөйледі.

(Анықтама. Белгілі болғандай, 2018 жылы малайзиялық инвестор Астанадағы 14,5 га учаскедегі ауқымды құрылыс жобасына қатысуға шақырылды, Инвестор 96 млрд теңге салуға міндеттенді, оның ішінде 20 млрд теңге инвестицияланды.

Жоба аясында Массачусетс технологиялық институтымен және Кембридж университетімен ынтымақтасатын Tamos Space School тұрғын үй кешендері мен халықаралық мектебі салынды.

Спикерлер ұсынған ақпаратқа сәйкес, үйлер мен мектепті су құбырына, жылытуға және электр қуатына қосу үшін учаскеде инженерлік коммуникацияларды жүргізуге тек 1,6 млрд теңге жұмсалды.

Алайда, спикерлер атап өткендей, 2024 жылғы ақпанда "Қазақстан Ғарыш Сапары" АҚ күтпеген жерден келісімшартты бұзып, инвестордың 2 аптада мерзімі өткен 700 мың теңге мөлшеріндегі берешегін – шарт бұзылған сәтке дейін өтелген соманы алға тартты.

Малайзиялық инвестор өкілдерінің пікірінше, бұл қарыз келесім шартты тоқтатудың ресми себебі болды, ал нақты себеп жобаны басқа құрылыс компанияларына беру ниетінде болуы мүмкін.)

Бизнес-омбудсменнің өтінішіне сәйкес, істі зерттеу қорытындысы бойынша ол Бас прокуратураға елдің инвестициялық ахуалы үшін ықтимал салдарларға байланысты келісімшартты бұзудың заңдылығын қарау үшін Жоғарғы Соттың атына кассациялық наразылық енгізу қажеттігі туралы өтінішіне қол қойды.

Іс бойынша кішігірім ресми, заңды мәліметтермен келісе отырып, ол "Жоғарғы Сот бұл әкімшілік озбырлықты тоқтатады" деген сенім білдірді.

Бизнес-омбудсмен «біз квазимемлекеттік компания мен ЦДИАӨМ тарапынан әкімшілік процестерде де, сот өндірісіндегі құқық қорғау органдарының айқын озбырлығымен де күресіп жатырмыз» деген пікір білдірді.

Сонымен қатар, ол квазимемлекеттік компания тарапынан шарттарды сақтамаудың айқын проблемасы болса да, "бұл әдейі әділетсіз шешім"деп санайды:

- Бұл қиын сөздер болуы мүмкін. Бұл туралы айту үшін бөлек үкім болуы керек. Бірақ мен үшін бұл жағдай және онымен байланысты мемлекеттік органның әрекеттері заңға, логикаға және жалпы мағынаға қайшы келеді. Мен рейдерлік басып алу әрекеті бар екенін көріп турмын. Оның мақсаты өте қарапайым – негізсіз баю: нақты инвестициялық келісім-шарт болған кезде, міндеттемелер орындалғанда және квазимемлекеттік кәсіпорын мен министрліктің өзі осы инвестициялық келісімшартты орындауда қиындықтар туғызып, кейін бұл проблемаларды мердігер, серіктес немесе бірлескен инвестор тарапынан мерзімдерді сақтамау ретінде шығарып тастаса – бұл мемлекеттік органдар тарапынан мүлдем жарамсыз әрекет.

Жақында Мемлекет басшысы ірі бизнеспен кездесуде айтқан инвестициялар ағынының 36% - ке төмендеуінің теріс үрдістерінің өсуін ескере отырып, Қанат Нұров "егер Бас прокуратураның кассациялық наразылығы бойынша Жоғарғы Сот инвестордың жағын қабылдаса, бұл маңызды іс болады, онда бұл тұрғыда құқықтық мемлекет, әділ Қазақстан жеңеді" деп атап өтті.

- Менің ойымша, бұл жағдай, бұл кейс мемлекеттік аппараттың Мемлекет басшысы ұлттық бизнес өкілдерімен кездесуде берген тапсырмаларды қаншалықты орындай алатынын көрсететін маңызды лакмус қағазы болады.

King Development-тің барлық ісі сәтті болады деп үміттенемін және біздің құқықтық жүйеміз өз деңгейінде жұмыс істейді деп сенемін, – деді Қанат Нұров